Projekt "Prawa pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych i ochrony jego danych osobowych w kontekście wdrażania nowoczesnych rozwiązań e-Zdrowia i elektronicznej dokumentacji medycznej"

Obowiązujące rozwiązania prawne związane z problematyką ochrony prywatności w kontekście wdrażania w Polsce technologii informacyjno-komunikacyjnych w opiece zdrowotnej są w ostatnich latach przedmiotem wielu dyskusji. W ramach projektu naukowego pt. "Prawa pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych i ochrony jego danych osobowych w kontekście wdrażania nowoczesnych rozwiązań e-Zdrowia i elektronicznej dokumentacji medycznej" (NCN 2014/13/N/HS5/03523) sformułowano szereg uwag de lege lata i postulatów de lege ferenda, które mogą stanowić element tych rozważań.

W ramach projektu udało się zrealizować następujące kluczowe rezultaty:

• Artykuły naukowe autorstwa K. Świtały: "Obowiązki prawne podmiotów przetwarzających dane medyczne w kontekście wdrażania rozwiązań e-Zdrowia w Polsce", "System informacji w ochronie zdrowia a problematyka planowania i ewaluacji polityk zdrowotnych w Polsce", publikowane w Rocznikach Kolegium Analiz Ekonomicznych, jak równiez artykuł "Medical data protection in EHR and eHealth systems in the context of GDPR being implemented - Polish perspective" złożony do druku w czasopiśmie Computer Law & Security Review.
• Publikacje pokonferencyjne autorstwa K. Świtały: "Stosowanie norm z zakresu bezpieczeństwa informacji w ochronie zdrowia a skuteczność procesu dostosowywania się do wymogów wynikających z propozycji nowych ram prawnych ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej", "Odpowiedzialność podmiotów wykonujących działalność leczniczą za przetwarzanie zasobów informacyjnych dotyczących pacjentów w kontekście unijnej reformy regulacji ochrony danych osobowych", "Koncepcja systemu informacji w ochronie zdrowia - decentralizacja czy centralizacja procesów przetwarzania danych dotyczących zdrowia?";
• Monografię naukową: K. Świtała, "Pacjent jako beneficjent ograniczeń jawności elektronicznej dokumentacji medycznej", C.H. Beck 2018.

W kontekście wyzwań demograficznych stojących przed Europą, związanych ze starzeniem się społeczeństw i systematycznie wzrastającymi wydatkami na opiekę zdrowotną, technologie informacyjno-komunikacyjne mogą pomóc w zwiększeniu efektywności publicznych systemów ochrony zdrowia i pomocy społecznej. Pomimo korzyści z zastosowania takiego podejścia, nadal jedną ze zidentyfikowanych podstawowych barier rozwoju e-Zdrowia jest brak zaufania użytkowników do tego typu rozwiązań. Wynika on w głównej mierze z powszechnego przekonania o fragmentaryczności obowiązujących obecnie instrumentów prawnych i ich nieadekwatności w stosunku do zagrożeń związanych ze specyfiką środowiska cyfrowego. Ta uwaga odnosi się w szczególności do należytego zagwarantowania prywatności pacjentów i bezpieczeństwa ich danych osobowych w nowoczesnych interoperacyjnych i transgranicznych rozwiązaniach e-Zdrowia.

W ramach projektu dokonano analizy podstawowych instrumentów prawnej ochrony prywatności pacjentów według kryterium skuteczności przyjętego w tym obszarze modelu regulacji, z uwzględnieniem nowych wyzwań dla bezpieczeństwa informacyjnego, związanych z powszechnym wykorzystywaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych w opiece zdrowotnej.

Zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa danych zawartych w dokumentacji medycznej stanowi powinność podmiotów wykonujących działalność leczniczą, ponieważ tylko zachowanie takich zasobów informacyjnych w poufności pozwala skutecznie respektować prawo pacjenta do prywatności. Normatywne środki ochrony danych osobowych wrażliwych dotyczących stanu zdrowia i innych informacji objętych zakresem tajemnic zawodów medycznych, są podstawową gwarancją realizacji interesów tej osoby.

Przeprowadzone w ramach projektu badania pozwoliły pozytywnie zweryfikować hipotezę o konieczności modyfikacji instrumentów ochrony prywatności pacjentów w ochronie zdrowia, w celu zapewnienia ich większej skuteczności wobec wyzwań związanych z występowaniem nowych istotnych zagrożeń, wynikających z powszechnego wykorzystywania technologii elektronicznego przetwarzania zasobów informacyjnych w tym sektorze.

W żadnym z dotychczas wydanych opracowań ograniczeń jawności w ochronie zdrowia nie objęto kompleksową analizą, która odnosiłaby się do wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesach przetwarzania danych w tym sektorze. Opublikowane w ramach projektu wyniki badań wypełniają tę lukę. Końcowa monografia projektowa będzie więc pionierskim na rynku wydawniczym kompleksowym opracowaniem dotyczącym wspomnianej problematyki, co ma istotny wpływ na rozwój przedmiotowej dyscypliny.